Iustragan 9 – Zdrowia!
Rozumienie i znaczenie zdrowia jest zmienne i wielowymiarowe. W podstawowych zapisach Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization) podkreśla się zasadę niesprowadzania zdrowia wyłącznie do braku choroby. Zdrowie jest czymś więcej. W ciągu ostatnich stu lat systemy opieki zdrowotnej przechodzą – powoli – od medycyny opartej na opiece szpitalnej do uznania większej roli podstawowej i rodzinnej opieki zdrowotnej oraz profilaktyki. Pojęcie zdrowia przyjęło bardziej holistyczną definicję, uwzględniającą rolę biologii, kultury, stylu życia, środowiska i systemów opieki zdrowotnej, w przeciwieństwie do skupiania się tylko na braku choroby. Większy nacisk położono na włączającą i empatyczną komunikację pacjent – lekarz, zmiany w obszarach sprzyjających promocji zdrowia, redukcję czynników ryzyka poprzez walkę z nierównościami zdrowotnymi i eliminację barier w dostępie do opieki. Dostrzeżono, że utrata zdrowia ma nie tylko wymiar biologiczny, ale także społeczny (Glaser, Strauss 2016). Dzięki tym zmianom rola pacjenta i jego bliskich w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia stała się bardziej centralna. Zmiany dotyczące tego, jak patrzymy na zdrowie, wciąż zachodzą. W paradygmacie zdrowia publicznego akcent, dotychczas położony na walkę z chorobą, przenosi się na promocję zdrowia i prewencję, chociaż trudniej do nich przekonywać decydentów, a nawet społeczeństwa – ze względu na odroczony charakter korzyści płynących z takich działań.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Projekt i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekty okładek: Michał Krawiec, Łukasz Różański, Żaneta Wawrzynek, Julia Chlebicka, Maria Kołodziej, Kamila Kostruch, Ewa Paciorek
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2025
ISBN: 978-83-63117-26-9
Ilustragan 8 – Botanika
Świat roślin wydaje się być osobnym uniwersum. Według modernizacyjnej logiki rozdziału kultury od natury, to rozłączenie ma także jednoznaczną hierarchię: to ludzie panują nad światem roślin i zwierząt i innych obiektów należących do porządku natury. Rzeczywiście, ta relacja władzy ma nawet charakter opresyjny. Rozwój kultury, od agro-kultury począwszy, doprowadza nas do cywilizacyjnego apogeum industrializacji. Charakterystyczne dla niej interwencje w świat roślin, zwierząt i innych bytów, polegają na eksploatacji i upraszczaniu w celu maksymalizacji zysków po stronie ludzkiej. Rolnicze monokultury, uregulowane biegi rzek, fabryki mięsa to pożałowania godne osiągnięcia tej ideologii. Najtragiczniejszym z nich jest nieodwracalna zmiana klimatyczna, destabilizująca naszą planetę. Składowymi tej tragedii są po prostu zanieczyszczenie, dramatyczny spadek bioróżnorodności i wymieranie gatunków.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Projekt i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekty okładek: Katarzyna Mular, Łukasz Różański, Żaneta Wawrzynek, Julia Chlebicka
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2024
ISBN: 978-83-63117-24-5
Ilustragan 7 – Ciepło
Ciepło kojarzy się całkiem dobrze z pozytywnymi wibracjami przytulnego salonu z kominkiem trzaskającym szczęśliwie w tle. To gorąca czekolada albo herbata z korzennymi przyprawami. To to uczucie w środku, kiedy jesteśmy pocieszani albo czujemy się dobrze z innymi. To jest kiedy czujemy się bezpieczni i spokojni. To ciepło uścisku na przywitanie z bliską osobą. Ciepło nostalgii
wspomnień z dzieciństwa. Ciepło uznania odbiorców. Ciepło to nie parujący ukrop, ani nie paląca spiekota. To akurat tyle, żebyśmy czuli się dobrze, albo, żeby nas rozgrzać. Wydaje się, że to idealna równowaga,umami temperatury. Ciepło kojarzyło się jednoznacznie i na wskroś pozytywnie. Znacznie lepiej niż Zimna Wojna, morderstwa z zimną krwią czy chłodne traktowanie
kogoś.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Projekt i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekty okładek: Katarzyna Mular, Łukasz Różański, Magda Wolak
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2023
ISBN: 978-83-63117-21-4
Ilustragan 6 – Plac zabaw
W sensie antropologicznym gry stanowią podwaliny naszych kultur. Wprowadzają dzieciaki do zasad życia z innymi; można powiedzieć, że są kulturowym narzędziem edukacyjnym. Jest coś bardzo bezpiecznego w zabawie, nie musimy wcale w niej uczestniczyć – decydujemy się na to dobrowolnie. Zabawa jest eksterytorialna wobec „pozostałej” rzeczywistości: zawieszamy czas, a miejsce staje się umownym placem zabaw. To w zasadzie interesujące, że wydzielamy dzieciom „czas zabawy” i „place zabaw”, kiedy/gdzie one chcą się po prostu bawić. W zasadzie, to cała nasza rzeczywistość jest takim placem zabaw, a nawet bardzo głęboko – wydawałoby się – zakorzenione reguły gry mogą z dnia na dzień ulec zmianie, o czym przekonaliśmy
się na przykład podczas ostatniej globalnej epidemii.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Skład i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekt okładek: Michał Krawiec, Katarzyna Mular, Ewelina Kędzia, Marta Pieczonka
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2022
ISBN: 978-83-63117-19-1
Ilustragan 5 – Otwarci na cztery ściany
Mieszkamy dziś w świecie przewróconym do góry nogami, wywiniętym na lewą stronę i jeszcze z powyłamywanymi nogami! Tak nam paskudny koronawirus przemielił rzeczywistość, że trudno już stwierdzić, co jest czym – wolność, prawo, bezpieczeństwo, towarzystwo, dom – i co to znaczy? Nagle spotkanie z rodziną jest zagrożeniem, wyjście z psem luksusem,
dom – no właśnie – a dom? Ta nasza przystań, własny kąt, gniazdko i twierdza to… klatka. Jasne, przeważnie lubimy być w domu. Wie to każdy, kto po długiej podróży wraca do siebie, bierze głęboki wdech i mówi „nie ma to jak w domu!” Ale nie jest to już przyjemność, kiedy piękne słowo „możesz” przepoczwarza się w budzące odruch buntu MUSISZ. #Zostańwdomu – dla
dobra wszystkich, bo dostaniesz karę, bo trzeba się izolować, bo inaczej się nie da. I już nie jesteś królem na tym zamku. Jesteś więźniem.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Skład i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekty okładek: Magdalena Hlawacz, Magda Wolnicka, Mikołaj Neronowicz, Emilia Święcicka
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2021
ISBN: 978-83-63117-17-7
Ilustragan 4 – Język obcy
W 4. edycji „Ilustraganu” przenosimy się na prawdziwy bazar. Świat staje się coraz mniejszy, podróżowanie jest prostsze niż kiedykolwiek, a skomplikowana sytuacja geopolityczna sprawia,że ludzie nie tylko chcą, ale czasem muszą się przemieszczać.
Razem z nimi wędrują różne języki i alfabety. Bazar jest fascynujący, kolorowy, głośny i… nie każdemu to się musi podobać. Jednak nie mamy większego wyboru – ludzie będą się przemieszczać, a języki mieszać. Naszym zadaniem jest zrozumienie tej mowy, pełnej różnych kodów i znaków. poradzenie sobie z innością,
obcością i uprzedzeniami.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Projekt i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2020
ISBN: 978-83-63117-14-6
Ilustragan 3 – Zoo
Starożytni przekonywali, że istnieje zarówno dusza człowiecza, jak i zwierzęca: Animal est anima – mówili. W XIX wieku Wiktor Hugo pisał z patosem: „Pies to cnota,która nie mogąc stać się człowiekiem, stała się zwierzęciem”. Nieco później postawiono na zdolność do abstrakcyjnego myślenia, wyróżniono zawikłane, ludzkie „ja” i odebrano czworonogom prawo do przeżywania i rozumienia. Współcześni biolodzy poszli po rozum do głowy i utrzymują, że one też się wzruszają i niepokoją, cieszą się i smucą, wyczekują i grymaszą, obrażają się i odchodzą, wiedzą, co to miłość i nienawiść. Spójrzcie na tego łosia. Ze złości spąsowiał.
ZOBACZ PUBLIKACJĘ
Skład i opracowanie graficzne: Magdalena Hlawacz
Projekt okładki: Michał Krawiec, Katarzyna Mular, Paulina Ornatowska
Wydział Sztuki Uniwersytetu Opolskiego, Opole – 2019
ISBN: 978-83-63117-11-5
Instytut Sztuk Wizualnych
ul. Wrocławska 4,
45-707 Opole
tel. 77 / 403 00 58
e-mail: sztuka@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
plac Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
